Welkom en start als Vertegenwoordiger

Heel bijzonder en super mooi dat uit deze unieke samenwerking iets moois tot bloei is gekomen. Samenwerken, hier in het hotel is dat ook echt werken voor de studenten, en leren van en met elkaar; twee thema’s waar ik me graag aan verbind en met mij het hele team van de Vertegenwoordiging op Curaçao, Aruba en Sint Maarten.

Dit is ook de eerste keer dat we elkaar op deze wijze treffen sinds mijn aantreden in mei als Vertegenwoordiger van Nederland in Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

Danki pa boso presensia; Hartelijk dank voor uw komst.

Ik ben Gerbert Kunst en het is een eer om deze functie te mogen bekleden.

U heeft een uitnodiging ontvangen met een afbeelding van de tulp en de flamboyan. Deze bloemen staan niet alleen symbool voor Nederland en Curaçao, ik heb een Flamboyan boom bij mijn huis hier en tulpen in mijn tuin in Nederland, maar beiden staan wat mij betreft ook voor een nieuw begin van onze samenwerking en de warmte en gastvrijheid die ik bij mijn aantreden heb mogen ervaren.

U kunt ervan op aan dat ik met de frisse moed van de tulp en de passie en energie van de flamboyan zal inzetten voor het welzijn van de inwoners van het Caribisch deel van het Koninkrijk en de samenwerking in het Koninkrijk.

Over Gerbert Kunst

De afgelopen jaren heb ik vanuit het ministerie van OCW in Den Haag, samen met collega’s uit Aruba, Curaçao en Sint Maarten, mogen bijdragen aan de versterking van de samenwerking binnen het Koninkrijk op het gebied van onderwijs, cultuur en wetenschap. Zoals we soms met elkaar zeiden, de zachte krachten die het verschil voor ons allen kunnen maken, van jong tot oud.

Met die ervaring, en vanuit de sterke overtuiging dat we met vier landen in de context van het Koninkrijk vanuit een gelijkwaardige positie meer kunnen bereiken dan ieder afzonderlijk, kijk ik er enorm naar uit om Nederland in deze drie landen te gaan vertegenwoordigen over de volle breedte van het regeringsbeleid.

Naast het werk geniet ik enorm van het leren kennen van Curaçao, zijn cultuur, zijn mensen en zoveel meer. Ik heb al mogen genieten van een thuiswedstrijd van ‘ons’ voetbalelftal, en de Blue Wave gevoeld, dat was een prachtige ervaring. En natuurlijk hoop ik op het WK een wedstrijd van Curaçao tegen Nederland te kunnen zien.

Verder houd ik van hiken, en ben ik al de Tafelberg op geweest. Maar ook ben ik bij het Café Magic geweest, waar ik zag hoe belangrijk het is om de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een steuntje in de rug te geven.

Ik houd er verder van om met m’n gezin er op uit te trekken en te genieten van de Caribische natuur, en ben een fanatieke volger van sport. In een eerdere baan mocht ik Nederland vertegenwoordigen bij de World Baseball Classic – de halve finale – met helden uit Curaçao als Kenley Jansen en coach Hensley Meulens; ik kijk in elk geval al uit naar de Baseball week begin januari. En wat zijn we dan met elkaar trots als we een Koninkrijksteam (Team Kingdom of the Netherlands) kunnen opstellen!

Ik ben getrouwd met Margriet, die hier in haar jongste jaren met haar ouders al op Curaçao aan de Orionweg heeft gewoond, en vader van 4 kinderen, allemaal de middelbare school voorbij, waarvan er 2 nu hebben bedacht om hier een gap year te gaan invullen.

Na omzwervingen als gezin, en voor mijn plaatsingen bij de Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie, bij de Ambassade van Nederland in Berlijn en wat recenter als Consul Generaal in San Francisco, kijk ik er echt enorm naar uit om in deze mooie rol de uniekheid en verscheidenheid in het Koninkrijk, en in het bijzonder op Curaçao te ervaren. En samen kansen te benutten voor een betere toekomst.

Deze warmte in de relatie heb ik al gevoeld in mijn tijd op onderwijs.

Veel waardevolle gesprekken

Sinds mijn start heeft de rol van Vertegenwoordiger me al veel gebracht. Zo heb ik al waardevolle gesprekken gevoerd: van ontmoetingen met ministers en ondernemers tot jongeren en ouderen maar ook maatschappelijke organisaties in alle delen van het Koninkrijk. Het Statuut heeft me zelfs vorige week in Limburg gebracht met bijzondere ontmoetingen met kunstenaars, jongerenambassadeurs en rechtshistorici in Heerlen. Wie had dat gedacht!

Al deze ontmoetingen hebben me in korte tijd nóg meer doen inzien wat de waarde van het Koninkrijk is, en wat goede onderlinge samenwerking voor alle inwoners in het Koninkrijk kan betekenen.

Samen met mijn team bij de Vertegenwoordigingen in Curaçao, Aruba en Sint Maarten, en de collega’s van het Directoraat-Generaal Koninkrijksrelaties in Den Haag, wil ik blijven werken aan de versterking van de verbinding met de landen. Mijn inzet is om dit op een gelijkwaardige manier te doen, met respect voor de autonome status van de landen.

Dat brengt mij op die andere belangrijke gebeurtenis van vandaag.

VNACS-traditie: Prinsjesdag en vooruitkijken

Vandaag markeert natuurlijk niet alleen een feestelijke start van mij in deze rol en het presenteren van het team dat Nederland in Curaçao vertegenwoordigt, maar vandaag markeert ook de start van een nieuw parlementair jaar in Nederland.

Zoals ik heb meegekregen is het traditie dat de Vertegenwoordiging op Prinsjesdag stilstaat bij de plannen die Nederland voor het komende jaar presenteert. De Koning heeft vanmiddag in Nederland de Troonrede uitgesproken, en daar ook over de Caribische delen van het Koninkrijk gesproken.

Ik quote hier voor u graag een stukje uit de Troonrede: “In Caribisch Nederland en in de landen Aruba, Curaçao en Sint Maarten staan welvaart en welzijn onder druk. Samen met de regeringen en bestuurlijke partners daar, werkt het Kabinet verder aan meer financiële stabiliteit, sterker bestuur, voedselzekerheid en een beter voorzieningenniveau. Vanwege het geheel eigen karakter van elk eiland vraagt dat om maatwerk”.

Zoals u weet is het Nederlandse kabinet demissionair. Dat betekent in de praktijk dat er geen nieuwe plannen worden gepresenteerd, maar het kabinet blijft met toestemming van de Tweede Kamer alles doen wat nodig is in het landsbelang.

Dat geldt natuurlijk ook voor onze staatssecretaris, Eddie van Marum, die in augustus al op bezoek is geweest op Curaçao, Aruba en Sint Maarten. Dit bezoek heeft hij als zeer leerzaam ervaren en hij benadrukt dat het belangrijk is oog te houden voor de lokale omstandigheden.

Onze staatssecretaris voelt een grote verbinding met de eilanden in het Koninkrijk en ziet ook paralellen met zijn portefeuille Groningen. Of het nou Noord-Nederland is, of de Caribische delen van het Koninkrijk, van belang is dat mensen weten dat Den Haag er ook voor hen is.

Vanuit deze gedachte bouwen we daarom voort op het werk dat al dagelijks wordt verzet. Het werken aan de grote opgaven waar we voor staan vraagt om continuïteit, samenwerking, vertrouwen en oog voor de lokale context.

Ik neem u daarom nu graag mee in de prioriteiten van het kabinet voor 2026 in de samenwerking met de Caribische landen in het Koninkrijk. Daarna zal ik de plannen van de Vertegenwoordigingen toelichten.

Plannen van de Nederlandse regering

• In de samenwerking met Aruba, Curaçao en Sint Maarten staan drie thema’s centraal: (1) goed bestuur en een sterke rechtsstaat, (2) gezonde en houdbare overheidsfinanciën en (3) economische weerbaarheid.
• Vanuit dit perspectief werken we aan een gedeelde toekomst met oog voor lokale omstandigheden.
• Vanwege hun ligging, kunnen Aruba, Curaçao en Sint Maarten direct de effecten van geopolitieke ontwikkelingen ondervinden.
• Continuïteit, rust, en op elkaar kunnen rekenen in het Koninkrijk zijn in tijden van geopolitieke spanningen van groot belang. De begroting 2026 bouwt daarom voort op de reeds ingezette acties.
• In de samenwerking met Aruba, Curaçao en Sint Maarten ligt de focus op goed bestuur en het versterken van de rechtsstaat. Dit is een randvoorwaarde voor een veilige en stabiele samenleving, positieve economische ontwikkeling en houdbare overheidsfinanciën.
• Ook in 2026 ondersteunt Nederland de autonome landen bij deze gezamenlijke doelstelling, hier is in 2026 ruim 68 miljoen euro voor beschikbaar.
• In 2026 wordt met behulp van de Tijdelijke Werkorganisatie verder gewerkt aan de Landspakketten voor uitvoering van sociaaleconomische hervormingen. In 2026 is bijna ruim 27 miljoen euro hiervoor beschikbaar.
• Verder stelt Nederland de regeling Borgstelling MKB-kredieten Aruba, Curaçao, Sint Maarten open om de economie te stimuleren. Deze regeling maakt het tot in 2027 mogelijk dat kredietverstrekkers in Aruba, Curaçao en Sint Maarten, gebruik kunnen maken van dezelfde faciliteit als kredietverstrekkers in Nederland en Bonaire, Sint Eustatius en Saba, wat ondernemers meer kansen biedt.
• Nederland blijft Sint Maarten financieel ondersteunen bij de wederopbouw na orkaan Irma in 2017, met de inzet van het trustfonds bij de Wereldbank en met technische assistentie.
• Daarnaast is er tot en met 2028 in totaal 24 miljoen euro beschikbaar voor een revolverend fonds voor projecten die bijdragen aan het vergroten van de voedselzekerheid op alle zes de eilanden. De Staatssecretaris heeft hier tijdens zijn bezoek half augustus ook al aandacht voor gevraagd.
• Ook zullen we in 2026 uitvoering gegeven aan de subsidieregeling voor maatschappelijke initiatieven uit de actie agenda’s voor het slavernijverleden, hier op Curaçao en voor de andere 5 eilanden in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Hiermee geven we invulling aan de opvolging van de excuses voor slavernijverleden.
• In 2026 gaat het om 23 miljoen euro.
• Tot slot gaat in Nederland vanaf 1 januari 2027 de vliegbelasting omhoog voor vluchten over langere afstanden. Voor vluchten tussen Nederland en Aruba, Curaçao en Sint Maarten blijft het belastingtarief voor korte vluchten gelden. De tarieven worden in 2027 nog gecorrigeerd voor de inflatie.

Brugfunctie Vertegenwoordiger

Als Vertegenwoordiger mag ik als brug fungeren tussen de delen van het Koninkrijk om deze plannen te kunnen realiseren, zeker nu ik in Den Haag ook lid ben van het directieteam van het Directoraat Generaal Koninkrijksrelaties onder leiding van de directeur-generaal. Daarmee breng ik de landen direct aan de Haagse tafel. En omgekeerd neem ik natuurlijk naar u mee terug wat daar wordt besproken en kan ik overbrengen waar Den Haag voor staat.

Nederland vertegenwoordigen is voor mij namelijk ook heel actief luisteren, bijdragen en samen doen wat er in plannen en beleid aan beide zijden van de oceaan is vastgelegd.

Naast de gepresenteerde plannen van de Nederlandse regering bevinden we ons ook in een tijd van verandering en onzekerheid. In alle delen van het Koninkrijk worstelen mensen met stijgende kosten, vragen jongeren zich af of zij ooit een betaalbare woning zullen vinden, en ervaren velen van dichtbij de druk van internationale spanningen tussen grote mogendheden zoals de VS en Venezuela.

De wereld om ons heen is onzeker: geopolitieke spanningen, grote maatschappelijke opgaven en klimaatverandering vragen om veerkracht, creativiteit en samenwerking.

We zijn er trots op dat ieder van de landen in het Koninkrijk zich op een eigen, krachtige manier laat inspireren door de uitdagingen: burgers die zich voor elkaar inzetten, ondernemers die innoveren, en jongeren die zich tot professionals ontwikkelen voor een rechtvaardige en duurzame toekomst.

Plannen Vertegenwoordigingen

Het team van de Vertegenwoordiging blijft daarom op alle drie de landen zichtbaar aanwezig. We zijn als VNACS een hecht team, met – mag ik dat vandaag over ze zeggen – heel deskundige en gemotiveerde collega’s geworteld aan beide zijden van de oceaan, die zich voor Aruba, Curaçao en Sint Maarten inzet.

Door op de hoogte te zijn van lokale ontwikkelingen en kennis te hebben van de lokale context, is de Vertegenwoordiging in staat de Nederlandse overheid te adviseren over alle zaken die betrekking hebben op de relatie van uw eilanden met Nederland.

Ook kunnen wij partijen binnen het Koninkrijk samenbrengen om duurzame stappen te zetten op terreinen als voedselzekerheid, goed bestuur en economische ontwikkeling.

Te midden van geopolitieke onzekerheden, ben ik blij met de keuzes die we als Vertegenwoordiging maken om dicht bij de zaken te blijven die er echt toe doen voor burgers en bedrijven in de samenleving.

Investering in ontwikkeling van jongeren

Daarom zijn zowel de leerlocatie voor deze bijeenkomst, als de locatie bij de University of Curaçao waar het briefstembureau voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober door de Vertegenwoordiging wordt ingericht, zo passend voor waar we voor staan: onze gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de toekomst van het Koninkrijk en de daarvoor noodzakelijke investering in de ontwikkeling van jongeren.

Bij het briefstembureau bij de universiteit betrekken we jongeren bij het democratisch proces. En vanochtend hebben we als Vertegenwoordiging al weer voor de 5^e keer klassen van verschillende middelbare scholen ontvangen en begeleid bij het maken van hun eigen voorstel voor het nieuwe parlementaire jaar. Het is tenslotte Prinsjesdag vandaag!

Het heeft geleid tot inspirerende plannen en grappige momenten, uiteenlopende elevator pitches, en maar liefst drie winnaars.

De winnaars hebben met een bijdrage van de Vertegenwoordiging een stichting naar keuze uitgezocht die hun plannen voor het nieuwe parlementaire jaar gaan uitvoeren. En de nummer 1 mag u zo zelf gaan vertellen over hun plannen. Dat geeft ons vast veel inspiratie.

Plannen VNACS

Graag vertel ik ook iets over onze plannen als VNACS voor de komende tijd.

• We zullen middelen beschikbaar kunnen stellen voor versterking van het maatschappelijk middenveld op belangrijke thema’s als jeugd, buurt en media ontwikkeling, en hierbij natuurlijk de synergie met de inzet vanuit de ministers en de organisaties op het eiland opzoeken. Dit gaat om 300.000 euro per land, in gelijke verhouding tussen de landen, dus 100.000 euro voor Curaçao.
• Daarnaast is er in totaal € 50.000 beschikbaar voor eiland overstijgende programma's, waarmee we capaciteitsversterking van de stichtingen zullen stimuleren door middel van het mogelijk maken van workshops en trainingen op het gebied van projectmanagement en governance, fundraising, en bedrijfsvoering voor stichtingen. Dit jaar gebruiken we een vergelijkbaar bedrag als pilot voor dit Thema-fonds maatschappelijk middenveld, waarmee we op Curaçao hebben bijgedragen aan:
  • de verdere professionalisering van de bedrijfsvoering van de Kaya Kaya stichting,
  • de ondersteuning van de Wheelie van Stichting Alton Paas,
  • mediatrainingen in samenwerking met Korsou Transparente, en
  • een podcastserie over good governance die in december uitkomt.
• Op Aruba en Sint Maarten zijn er nog eens 8 vergelijkbare projecten ter ondersteuning van de kracht van het maatschappelijk middenveld via de Vertegenwoordiging gesteund.
• Ook blijven we komend jaar via het Klein Projecten Fonds het maatschappelijk middenveld steunen.
• Met € 250.000 subsidie per jaar bereiken we circa 80 stichtingen verspreid over Aruba, Curaçao en Sint Maarten en maken we impact voor nog meer mensen.
• Mag ik vandaag nog een keer reclame maken voor ons Klein Projecten Fonds? Het is een heel laagdrempelige manier om voor stichtingen of organisaties die een steuntje in de rug nodig hebben een bedrag van 5.000 gulden, en bij uitzondering 10.000 gulden te krijgen. Vraag alstublieft mijn collega’s naar meer informatie hierover.
• Ook hebben we middelen beschikbaar voor een goede voorbereiding op crisis situaties, hier werken we tussen de landen en met de organisaties die hier actief op zijn al goed op samen.
• De geopolitieke context vraagt los van andere mogelijke crisissituaties als orkanen onze constante aandacht.
• Met ons Projecten Fonds Crisisbeheersing van 100.000 euro per jaar kunnen we in de vorm van cofinanciering initiatieven in de landen ondersteunen, los van de gezamenlijke oefeningen die we met regelmaat doen. Zoals bijvoorbeeld in de Week van de Crisisbeheersing eind november.

Kortom, er liggen geweldige kansen binnen het Koninkrijk en we staan te popelen om die in goede samenwerking met u allen te benutten.

Slot

Dat brengt mij tot het slot van mijn boodschap.

Mijn ervaringen – natuurlijk gekleurd als vader en mijn tijd bij OCW – hebben mij geleerd dat de jeugd de toekomst heeft, en dat we de passie en wijsheid van hen moeten benutten, maar de ervaring van de ouderen ook moeten koesteren. Uit mijn tijd in San Francisco neem ik mee, dat als iets niet lukt, het geen mislukking is, maar een leermoment om het beter of anders te doen. Laten we daarom leren van en met elkaar over wat wel werkt en wat niet, want kennis hierover vermenigvuldigt zich. En kennis is in de woorden van een voormalig minister van Onderwijs de enige grondstof die bij vermenigvuldigen ook nog eens klimaatneutraal is.

Ik denk dat de plannen van de Nederlandse regering en van ons als Vertegenwoordiging de kans bieden om vanuit die gedachte met elkaar in gesprek te gaan, te luisteren naar elkaar en het verschil te maken op die gebieden die zo belangrijk zijn voor ons aller toekomst; met maatwerk zoals de Koning in de Troonrede al aangaf, en wat mij betreft – en dat snapt u vast - een extra oog voor talentontwikkeling, onderwijs en cultuur in Aruba, Curaçao en Sint Maarten.

In dit alles wil het team van de Vertegenwoordiging een betrouwbare en inspirerende partner zijn. Een partner die een goede en constructieve onderlinge relatie koestert en als basis voor de samenwerking neemt, en daarmee een echte brug kan zijn, tussen uw regering en die in Nederland, en voor mij nog belangrijker, tussen onze landen, en daarmee tussen u en Nederland.

Ik sluit af, en bedank u heel hartelijk voor uw komst en uw aandacht.

Ik kijk ernaar uit om met het hele team van VNACS met u niet alleen het komende parlementaire jaar, maar ook de jaren daarna samen te werken, samen voor een mooi en divers Koninkrijk.

Masha danki.